II połowa XIX wieku, niepełny rok od września do lipca
akcja toczy się we wsi Lipce
“Chłopi” ukazują panoramiczny obraz wsi polskiej II połowy XIX wieku. W powieści występuje bohater zbiorowy - chłopi, społeczność wiejska, mieszkańcy wsi Lipce. Szlachta tak samo jak w “Panu Tadeuszu” jest wewnętrznie zróżnicowana. Miejsce w społeczności wyznacza ilość posiadanej ziemi. Ziemia jest dla chłopów najwyższą wartością. Stan posiadania i umiejętności, jest także wyrazem potęgi natury. Dlatego tak często dochodzi do konfliktów między bohaterami z jej powodu. Przykładem takiego konfliktu może być spór Macieja z synem (Antek czuje się parobkiem, a nie synem bogatego Macieja Boryny. Pragnie by ten przepisał na niego ziemię, na co ojciec nie chce się zgodzić. Antek nie zgadzał się również na ślub Boryny z Jagną, oraz na przekazanie jej i jej rodzinie części ziemi - 6 mórg) czy też tragiczny los Jagustynki (Przepisała ziemię dzieciom, a te wygnały ją z domu). To zróżnicowanie widoczne jest także podczas nabożeństw w Kościele. Ci najzamożniejsi członkowie gromady* zajmowali miejsca najbliżej ołtarza, najbiedniejsi stali w tyle.
| Wiejscy Bogacze | Chłopi średniozamożni | Chłopi małorolni | Komornicy (bezrolni) | Służba (parobcy) |
|---|---|---|---|---|
| Maciej Boryna | Paczesiowie | Bylicowie | Agata | Kuba Socha |
| Kowal | Kłębowie | Kozłowie | Jagustynka | Witek |
| Wójt | Pietrek | |||
| Młynarz | ||||
| Ksiądz |